Met dit commentaar eindigt deze intrigerende serie die een aanvang nam op Sinterklaasdag 2020 en een intieme kijk bood in de schetsboeken van maar liefst 21 kunstenaars verbonden aan het idCollectief vzw. Dit creatief dagboek is de plek bij uitstek voor experiment en nieuwe ideeën, en normaliter een persoonlijke zaak van de kunstenaar zelf waarin hij spontaan en vrijelijk zijn vingeroefeningen laat kiemen tot een creatief proces, tot een plastische mijmering die hopelijk kan vertaald worden in een meesterwerk. Iedere zondagmorgen – en dit 21 weken lang – werd een selectie schetsbladen met toelichting in uw digitale brievenbus gedropt: ons literair beleg bij uw zondagse broodjes.

Dit commentaar eindigt met de persoon die ons op 6 december 2020 als eerste in haar schetsboek liet bladeren: Hilde Goossens. Haar videoschets werd toen als prelude getoond die de inspiratiebronnen en de muze van het eigenste moment – zoals ik toen neerschreef – moesten verduidelijken. Dat veelzijdigheid troef was, en de mentaliteit en zienswijze over de betekenis van een schetsboek uiteenlopend, verruimend, verrassend en hoogstpersoonlijk waren, werd week na week, en telkens opnieuw, benadrukt. Het was voor mij een dankbare oefening die gretig mijn ongelimiteerde nieuwsgierigheid bevredigde, een verhelderend antwoord bood op die weifelende eerste lijnen, vlekken, sporen, notities en berekeningen als voorbode tot het eigenlijke creatieproces. Hoewel de autonomie en het bestaansrecht van sommige schetsboeken meer dan veelzeggend was.
Maar over en rond het parcours van het schetsboek bestaat heel veel mythevorming.

Stopt met deze bladzijde nu dit boeiend verhaal? Neen, wij willen het een koninklijke finale geven, eentje met toeters en bellen. Op voorwaarde dat wij corona over de streep kunnen trekken. Onder voorbehoud hebben wij een tentoonstelling gepland vanaf zaterdag 21 augustus tot en met zondag 5 september. De voorbije commentaren dienen hierbij als leidraad en worden als begeleidende catalogus gebundeld. Om de intimiteit van het schetsboek – dat uiteindelijk toch het uitgangspunt was – te kunnen vrijwaren, hebben wij maar liefst 21 verschillende ruimtes gezocht en gevonden, zodat elke kunstenaar in zijn eigen cocon zijn/haar schetsboeken kan exposeren, samen met een afgewerkt kunstwerk. Een hele opgave!

En wij kunnen als toeschouwer op schattenjacht gaan doorheen deze intieme schetsboeken. Nogmaals bladerend in het schetsboek van Hilde Goossens, laat ik mijn blik dwalen over een tekening in bister en verdunde olieverf. Het bevreemdend decor prikkelt mijn fantasie en luidt voor mij zelfs letterlijk dit afscheid in. De serie afrondend, heb ik er onderstaand gedicht bij geschreven.

Passage
(bij het schetsboek van Hilde Goossens)

Een nuchter afscheid ’s morgens vroeg.
Onbeschroomd schildert een klankloos zwart
zich vast in het deurgat. Zacht gefluister
verstart in een snijdend zwijgen. Koelte

is voelbaar, valt drupsgewijs op het plaveisel.
Een man, strak in pak, kijkt stram en onbewogen
naar de overkant. Weet zich geen raad, laat
zijn gedachten dwalen. Leegte, niet geveinsd,

maar harde werkelijkheid. Ga ik dat ijllicht in?
Word ik, net als zij, een haastige schim
schuivend naar die glimp van een verre einder?

Naakte klaarte blikkert, een wenkend gebaar.
Verlangen wakkert in het duister. Wijsheid zwijgt.
Wordt dit een afscheid en klopt tijd onstilbaar aan?

Freddy Huylenbroeck | Hamme, 2021-04-04